3. Onze regio

Het is voor het eerst in Nederland dat een samenwerking tussen MBO-instellingen op deze schaal plaatsvindt. Onze samenwerking gaat de vrijblijvendheid ver voorbij. Daarmee zijn we een absolute koploper. We willen ook graag een voorbeeld zijn voor de andere regio’s in ons land. In onze ambitie is 2027 een belangrijk moment, want vanaf dat moment willen we met elkaar samenwerken als één krachtige mbo-aanbieder. Daarbij gaan we voor samen ontwikkelen en niet voor fuseren. Fuseren leidt op dit moment niet tot de voordelen die we beogen. Groot worden is voor ons geen doel. Wel willen wij in de haarvaten van onze regio blijven acteren, waarbij we ons aanbod continu aanpassen op wat er nodig is in de regio’s. Daarbij maken we gebruik van elkaars kennis & kunde en laten we onze opleidingen, trainingen en cursussen slim op elkaar aansluiten. Zo houden we ons mbo op een hoog niveau en bereikbaar voor onze studenten en worden we ook als partner op het gebied van een Leven Lang Ontwikkelen relevant voor het bedrijfsleven. 

Belangrijke ontwikkelingen in 2024 zijn:

• Ondertekening Samenwerkingsovereenkomst (SOK) 
  Na goedkeuring door de Raden van Toezicht en positief advies van de medezeggenschap, is de samenwerkingsovereenkomst tussen DC Terra, Noorderpoort en Alfa-college door de bestuurders ondertekend. Met deze overeenkomst verbinden de bestuurders zich aan het gezamenlijk optrekken in het behoud en versterken van het regionale mbo-aanbod. De samenwerkingsovereenkomst is als het ware de paraplu (het strategische kader) boven de DNA-samenwerking, gericht op het denken en werken vanuit het geheel van DNA met verschillende juridische mogelijkheden voor samenwerking op specifieke onderdelen. 
• Samenwerking Educatie & Inburgering door Alfa-college en Noorderpoort
  Sinds 1 januari verzorgen Alfa-college en Noorderpoort samen het onderwijs op het gebied van Educatie & Inburgering binnen de arbeidsmarktregio Groningen. Organisatorisch wordt dit gezamenlijke onderwijs uitgevoerd vanuit het Alfa-college. 
• Lancering DNA Next
  Op 22 januari is de nieuwe samenwerking DNA Next gelanceerd. Dit betreft een strategische samenwerking voor bij- en omscholing voor bedrijven en volwassenen. Voor deze samenwerking is een specifieke samenwerkingsovereenkomst vastgesteld.  
• Samenwerking op gebied van Economie & Ondernemen
  Noorderpoort en Alfa-college hebben de handen ineengeslagen op gebied van Economie & Ondernemen. Het doel is om nu en in de toekomst een kwalitatief goed en breed opleidingsaanbod in Groningen te kunnen blijven bieden. De samenwerkingsovereenkomst is op 6 januari 2025 feestelijk ondertekend. 
• DNA Digitaal
  We werken gefaseerd toe naar één werkorganisatie DNA digitaal. Dit doen we omdat we alleen op die manier blijvend kwalitatief kunnen bijdragen aan de ambities van DNA als één onderwijsaanbieder (bijvoorbeeld in de digitale facilitering op gebied van flexibilisering, LLO, datagedreven werken en AI). We zijn in het najaar 2024 gestart met fase 0, de ontwerpfase. De ontwerpfase loopt tot eind 2025. De volgende fase is de inrichtingsfase, fase 1; die fase loopt van eind 2025 t/m 2026. Fase 2, de implementatiefase, loopt van 2027 t/m 2029. Na iedere fase is er een besluitvormingsmoment voordat de stap naar de volgende fase kan worden gemaakt.  
• Samenwerking Zorg & Welzijn Assen
  De samenwerking rondom Zorg & Welzijn in Assen door DCTerra en Noorderpoort heeft zich de afgelopen jaren verstevigd. In 2024 is een samenwerkingsovereenkomst opgesteld voor de duur van drie schooljaren. Enerzijds om rechten en plichten van de beide onderwijsinstellingen tussen 2024-2025 t/m 2026-2027 te beschrijven, anderzijds om de governance-structuur goed te definiëren. De concept samenwerkingsovereenkomst is in het najaar 2024 ter advisering en goedkeuring voorgelegd aan de betrokken medezeggenschapsraden en raden van toezicht.
• Regievoering DNA projecten en processen
  Om de regie en aanscherping van de DNA-samenwerking te borgen, is er een regiegroep gevormd. De regiegroep bestaat uit drie directeuren van de verschillende ROC’s. Deze directeuren hebben een regisserende en verbindende rol. Er wordt gewerkt vanuit drie programmalijnen: 1) opleidingsportfolio, 2) innovatie (inclusief Centers for Teaching and Learning) en 3) bedrijfsvoering. 

Betrokkenheid stakeholders
Vanuit werkgevers en arbeidsmarktorganisaties in de regio ontvangen we positieve reacties op de lancering van DNA Next. Met name het bundelen van onze krachten, ons innovatief vermogen met behoud van de regionale eigenheid wordt gewaardeerd. Een mooi voorbeeld van de betrokkenheid van het bedrijfsleven is de Energiehub050.  

Samenwerken zit in ons bloed. Het Alfa-college werkt samen met een breed palet aan bedrijven en instellingen, gemeenten en onderwijsinstellingen in de regio. Samen met onze partners creëren we contextrijke leeromgevingen voor onze studenten en dragen we bij het versterken van de regio aan de hand van onze speerpunten. Zo werken we bijvoorbeeld samen in:

• de Dutch Tech Zone Dutch TechZone| De regio van technisch vakmanschap voor de maakindustrie
• DOC33 Thuis - DOC33
• Textielhub/ G-rond (in combinatie met de RIF circulaire economie in de creatieve en maakindustrie) G-Rond | Alfa-college
• Vitaliteitscampus (in combinatie met de RIF vitaliteitscampus) Vitaliteitscampus (alfa-college.nl) 
• Universiteit van het Noorden Drivers of transition — Universiteit van het Noorden 
• Platform VO-MBO Groningen en Drenthe 
• Vechtdal projecten Vechtdal Projecten | Alfa-college 
• Fieldlab practice Fieldlab Practice | Alfa-college 
• EnergieHub 050 EnergieHub050 (alfa-college.nl) 
• IT hub Hoogeveen IT Hub | Business ahead of the future (it-hub.nl) 
• Techniek en Zorgacademies: TZA - Groningen Bewustwording, acceptatie en adoptie van zorgtechnologie in de zorg, TZA - Drenthe Bewustwording, acceptatie en adoptie van zorgtechnologie in de zorg en TZA IJssel-Vecht - Zorgtechnologie in IJssel-Vecht (tza-ijsselvecht.nu).

Rijnland Instituut
Het Rijnland Instituut bestond in 2024 tien jaar. Dit samenwerkingsverband richt zich op de internationale samenwerking in onderwijs en arbeidsmarktontwikkeling, met als doel de mobiliteit en inzetbaarheid van studenten en werkenden in de grensregio tussen Nederland en Duitsland te vergroten. 

Twee belangrijke activiteiten in 2024 waren:

• Verkenning van de ontwikkeling van internationale leertrajecten 
  Het Rijnland Instituut heeft samen met de MBO Raad de mogelijkheden voor de ontwikkeling van een modulair onderwijssysteem verkend. Een systeem dat internationaal toepasbaar is en studenten en werkenden voorbereidt op een carrière in een grensoverschrijdende context. De leertrajecten worden afgestemd op verschillende niveaus, variërend van basisbegrip tot innovatiegericht denken. De behaalde leerresultaten worden vastgelegd als een credential in Europass, wat zorgt voor internationale erkenning en arbeidsmobiliteit makkelijker maakt. Het Rijnland Instituut ondersteunt onderwijsinstellingen bij de ontwikkeling van maatwerkmodules, waarbij de gewenste leeruitkomsten en competenties leidend zijn. Dit kan zowel als extra-curriculair traject worden aangeboden als binnen mbo-opleidingen worden geïntegreerd, bijvoorbeeld als keuzedeel of als een minor op niveau 5.  
• Pilot internationale mbo-minors in de grensregio  
  Om internationale erkenning en grensoverschrijdende mobiliteit van mbo-studenten te bevorderen, is het Rijnland Instituut samen met nationale en internationale partners een pilot gestart met Internationale mbo-minors. Deze minors zijn extra-curriculaire leereenheden voor mbo-scholen in de grensregio Nederland-Duitsland. We starten met IT-opleidingen, maar met mogelijkheid voor uitbreiding naar andere vakgebieden. De minors worden geregistreerd in Europass voor internationale borging en toegankelijkheid en zorgen voor een betere aansluiting van mbo-studenten op de internationale arbeidsmarkt. De noodzaak voor deze minors komt voort uit belemmeringen die nog altijd bestaan binnen het vrije verkeer van arbeid in Europa. De erkenning van diploma’s en vaardigheden is niet altijd optimaal, waardoor mobiliteit wordt beperkt. Door het ontwikkelen van internationaal erkende leereenheden kunnen we de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt voor afgestudeerden vergroten.  

Verbonden rechtspersonen
Het Alfa-college participeert in verschillende regionale en landelijke samenwerkingsverbanden. Een aantal van de samenwerkingsverbanden waarin het Alfa-college anticipeert, hebben de status van verbonden rechtspersoon, gezien het bestuurlijke en/of financiële belang van het Alfa-college in deze rechtspersonen. Het Alfa-college was in 2024 verbonden met de volgende rechtspersonen: 

• Samenwerkingsovereenkomst DNA: DCTerra, Noorderpoort en Alfa-college hebben de ambitie om in 2027 samen te werken als één onderwijsaanbieder. Deze samenwerking is in 2024 geformaliseerd door middel van een strategisch kader/ samenwerkingsovereenkomst.   
• CV Beheersmaatschappij LOC+: deze commanditaire vennootschap verzorgt het beheer en de exploitatie van het Lokaal Opleidingen Centrum in Hardenberg. Het Alfa-college heeft een belang van 37%. Gezien de omvang van dit belang is met de raad van toezicht van het Alfa-college afgesproken dat de auditcommissie de jaarstukken van het LOC+ ter informatie ontvangt. 
• Coöperatie voor netwerk van zorg- en welzijnsopleidingen, ZON UA: in deze coöperatie met uitgesloten aansprakelijkheid werken een aantal aanbieders in Groningen, Drenthe en Noord-Overijssel van opleidingen op het gebied van welzijn en de gezondheidszorg samen onder de naam ZON. ZON is geen afkorting, maar staat voor energie, cyclisch, duurzaamheid en netwerken Zorg, Welzijn en Onderwijs. Het doel van ZON is te komen tot een samenhangend opleidingenstelsel gezondheidszorg.   
• Coöperatie Mbo voorzieningen U.A.: het Alfa-college is lid van deze coöperatie waarvan alleen leden van de MBO Raad lid kunnen worden. De coöperatie beheert twee voorzieningen: een voorziening voor vroegtijdig aanmelden en een voorziening voor centraal aanmelden. De leden van de coöperatie besluiten of ook andere voorzieningen beheerd gaan worden.  
• Techniek en Zorgacademie (TZA) Groningen: deze stichting, opgericht door Noorderpoort en Alfa-college, is bedoeld als dé voordeur voor onderwijs, cliënten, mantelzorgers, zorgorganisaties en studenten, waar de nieuwste zorgtechnologieën worden bedacht, getest en aangeboden. Tegelijk vormt de TZA het platform voor opleiding, inspiratie, kennis delen en onderzoek voor en door studenten en zorgprofessionals. TZA Groningen werkt nauw samen met TZA Drenthe en de overige TZA’s. Het Alfa-college is daarnaast lid van de TZA Drenthe (vereniging) en de TZA IJssel-Vecht (vereniging). 
• Coöperatieve vereniging Shared Servicecenter PeopleSoft U.A.: deze coöperatie handelt onder de naam Flexuz en heeft ten doel het gezamenlijk beheren en onderhouden van een softwareplatform ten behoeve van de bedrijfsvoering van regionale opleidingscentra. Naast Alfa-college participeren in deze coöperatie Noorderpoort, ROC van Twente en ROC Nijmegen. Omdat wij zijn overgestapt van People Soft naar Eduarte, hebben wij ons lidmaatschap van deze vereniging per 1 januari 2025 opgezegd. Dit omdat i.v.m. een contract voor de Oracle licenties en support is afgesproken dat alle leden t/m 2024 lid blijven.  

Onderzoek 
In 2024 heeft het Alfa-college belangrijke stappen gezet om het mbo een leidende rol te geven in onderzoek en innovatie. Met focus op energie, circulariteit, vitaliteit en digitalisering hebben we onderzoek versterkt, excellentieonderwijs uitgebreid en nieuwe practoraten opgezet. Dit draagt direct bij aan regionale uitdagingen en leidt betrokken, nieuwsgierige studenten op. 

Visie op onderzoek  
Het afgelopen jaar hebben we onze visie op onderzoek versterkt. Door samen te werken met partners zoals Noorderpoort, hebben we de verbinding tussen onderzoek, innovatie en onderwijs verduidelijkt. Dit geeft ons een duidelijke richting om als onderwijsinstelling bij te dragen aan regionale, nationale en internationale vraagstukken. 

Praktijkgericht onderzoek  
Praktijkgericht onderzoek dat aansluit op maatschappelijke thema’s is cruciaal geworden. We hebben meerdere leergemeenschappen opgezet waar studenten, docenten en externe partners samenwerken aan concrete vraagstukken. Hoewel er vooruitgang is, varieert de kwaliteit van het onderzoek soms nog. Daarom gaan we docenten beter begeleiden en trainen in onderzoek doen, in lijn met onze visie en in samenwerking met de praktijk. 

Excellentieonderwijs 
In 2024 hebben we drie nieuwe excellentieprogramma’s gelanceerd, gericht op sport, muziek en ICT. Deze programma’s sluiten goed aan bij de wensen van studenten en docenten, omdat ze locatiegebonden zijn. Dit verhoogt de betrokkenheid en het enthousiasme. 

Practoraten 
Onze bestaande practoraten, zoals Vitaliteit en Zorg & Technologie, sluiten goed aan bij maatschappelijke vraagstukken. Ze dragen bij aan het vinden, verkrijgen en delen van relevante kennis via praktijkgericht onderzoek en verhogen de kwaliteit van onderzoek. De impact wordt steeds zichtbaarder door verbeterd onderwijs, professionalisering van collega’s en bedrijfsleven en bijdragen aan kennisnetwerken. Er liggen nog kansen om practoraten uit te breiden naar thema’s zoals energie, circulariteit en digitalisering.  

Samenwerken zit in ons dna. Samen met onze studenten, medewerkers, ouders, bedrijven en instellingen, alumni, en scholen voor voortgezet onderwijs en hbo-instellingen werken wij aan het talent van iedere student en aan een sterke regio.  

We betrekken onze verschillende stakeholders actief bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van ons strategisch beleid. Dit doen we op diverse manieren. Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van opleidingen, in onze examenorganisatie en medezeggenschapsorganen. Maar ook tijdens evaluatie- en feedbackbijeenkomsten en tijdens het samenwerken in ecosystemen, zoals bij de campusontwikkelingen.

We hebben alle relevante stakeholders in kaart gebracht om hen optimaal te kunnen betrekken.   

Ook organiseren we regelmatig inspirerende events en themabijeenkomsten waar we onze stakeholders voor uitnodigen. Deze bijeenkomsten vinden zowel op instellingsniveau als op locatieniveau plaats.
Enkele hoogtepunten van 2024 waren:

• Bezoek minister Dijkgraaf Groningen 5 februari;
• Alfa-inspiratiedag Groningen 26 februari;
• Opening Textielhub Groningen 15 en 18 maart;
• H2 Grand Prix RWE European Championship Groningen 19-21 juni;
• Modeshow Groningen 20 juni;
• Collegetour ministerbezoek Groningen 24 juni;
• Opening Energiehub050 Groningen 26 juni;
• Bezoek MBO Raad – Adnan Tekin Groningen 7 oktober;
• Partnerbijeenkomst/kennissessie Energiehub050 Groningen 12 november;
• Alfa’s Goud Assen 14 november.

Het Akkoord van Groningen presenteerde eind 2023 de eindrapportage Toekomstagenda Groningen: Masterplan Campussen. Dit plan vormt de basis voor het kennis- en innovatie-ecosysteem van de Metropoolregio Groningen. Als partner binnen het Akkoord van Groningen werken wij mee aan de ontwikkeling van drie specifieke campus-ecosystemen binnen Masterplan Campussen: de Duurzaamheidscampus, de Vitaliteitscampus en de Niemeijercampus.  

Naast deze campussen werken wij vanuit ander samenwerkingen, hubs en satellieten samen tot in de haarvaten van de regio. Voorbeelden hiervan uit 2024 zijn de IT Hub in Hoogeveen, Crosswise, HealtHub Roden en Groningen Airport Eelde. Door deze projecten leveren wij een directe bijdrage aan een toekomstbestendige regio, waarin leren , innoveren tie en bedrijfsleven hand in hand gaan.  

EnergieHub050 en Duurzaamheidscampus  
EnergieHub050 is een unieke plek waar innovatie, duurzaamheid en de energietransitie samenkomen. Hier leiden we vakmensen uit de regio op voor de toekomst. Studenten en (potentiële) werknemers kunnen sinds medio 2024 oefenen met de nieuwste technieken binnen een contextrijke leeromgeving.  

EnergieHub050, opgeleverd in 2023 en volledig ingericht in de eerste helft van 2024, biedt state-of-the-art faciliteiten. Het pand is circulair gebouwd met biobased materialen en een houten constructie, waardoor alle materialen volledig demontabel en herbruikbaar zijn. Op 26 juni 2024 vond de feestelijke opening plaats, uitgevoerd door wethouder Carine Bloemhof.  

EnergieHub050 is stepping stone naar de Duurzaamheidscampus, onze uiteindelijke ambitie.  

De Duurzaamheidscampus, gepland op het Suikerterrein maar met een regionale focus, maakt deel uit van een netwerk van vakmanschap hotspots. Het richt zich op innovatie en vakmanschap in duurzaamheid en circulariteit, vooral in de techniek, bouw en creatieve maakindustrie. Samen met Hydrogen Valley Campus Europe (HVCE) is in 2024 een ontwikkelstrategie opgesteld, die in 2025 verder wordt uitgevoerd. 

Vitaliteitscampus  
De Vitaliteitscampus, een initiatief van het Alfa-college en partners, draagt bij aan een gezondere samenleving. Vanuit het netwerk van Gezond Groningen werken wij via vijf actielijnen in de gehele regio samen aan positieve gezondheid. Met de focus op deze positieve gezondheid biedt de Vitaliteitscampus inspiratie en ondersteuning als opleider, onderzoeker en samenwerkingspartner.  

In samenwerking met de Gemeente Groningen verkennen we de mogelijke realisatie van de campus binnen de gebiedsontwikkeling Kardinge. In 2024 is het programma Vitaliteit verder uitgebreid met partners en is de verkenning met de gemeente verdiept. Ook de Vitaliteitscampus heeft een regionale scope. 

Niemeyercampus  
De Niemeyercampus, gepland in de oude Niemeyer tabaksfabriek in Groningen, richt zich op creatieve en digitale innovatie. Ontwikkelaar MWPO leidt dit initiatief, met steun van Campus Groningen. Samen met onze partners onderzoeken we hoe het mbo een contextrijke invulling kan krijgen binnen deze campus. In 2024 zijn we gevraagd om deel te nemen aan dit initiatief, en de plannen worden in 2025 uitgewerkt.  

In 2024 hebben we laten zien dat we in de regio een belangrijke en gedreven samenwerkingspartner zijn op het gebied van educatie en inburgering. Dit blijkt uit het toenemende aantal cursussen ‘Taal op de werkvloer’ en de langdurige, rendabele contracten en aanbestedingen voor zowel inburgering als educatie.  

Dankzij de positieve samenwerking binnen DNA Next pakken we het brede aanbod van producten op het gebied van basisvaardigheden gezamenlijk op. Hierdoor zijn we een nog sterkere partner voor onze klanten en bereiken we meer werkgevers en werknemers. 

Onze ambitie 
Het terugdringen van laaggeletterdheid, het vergroten van kansen op de arbeidsmarkt en het streven naar digitale inclusie blijven onze ambitie.  
Vanaf januari 2024 is Alfa-college verantwoordelijk voor de uitvoering en aansturing van alle educatieve trajecten in Groningen. Het afgelopen jaar hebben ruim 152 cursisten hun diploma in ontvangst mogen nemen.  

We werken intensief samen met het mbo-onderwijs, waar we studenten met een NT2-achtergrond ondersteunen. Voorbeelden hiervan zijn de intensivering van de samenwerking met ISK-scholen in Groningen en Hardenberg en het aanbieden van een pre-entreetraject voor de gemeente Hoogeveen.  

In Groningen wordt succesvol invulling gegeven aan de onderwijsroute*. Eind 2024 waren er negen groepen.  

* Er zijn 3 nieuwe leerroutes om in te burgeren:

• De B1 route; een route voor taal en (vrijwilligers)werk. Inburgeringsplichtigen spreken en schrijven binnen maximaal 3 jaar de Nederlandse taal op niveau B1. Tegelijk kunnen zij meedoen door (vrijwilligers)werk.
• De onderwijsroute; een route vooral voor jongeren. Zij leren de Nederlandse taal op niveau B1 of hoger. Ook worden zij dan voorbereid op het volgen van een mbo-, hbo- of universitaire opleiding.
• De zelfredzaamheidsroute; een route voor inburgeringsplichtigen waarvoor route 1 en 2 te moeilijk is. Zij leren de Nederlandse taal op een lager niveau (A1-niveau). Deze mensen worden voorbereid (op een eenvoudige manier) om mee te doen in de Nederlandse samenleving.

We zijn tevreden dat we vanaf 2025 voor de gemeente Hardenberg, na een aanbestedingsroute, de Z- en de B1 route voor de komende vier jaar gegund hebben gekregen. Dit is een mooie opsteker om de samenwerking met de gemeente en andere betrokken partners verder uit te bouwen. In 2024 is het aantal deelnemers vanuit de oude wet zo goed als afgebouwd.