6. Financiën

De jaarrekening van ons roc maakt als verantwoordingsdocument onderdeel uit van de beleidscyclus. De beleidscyclus begint met het bepalen, voorafgaand aan het boekjaar, van de financiële kaders. Deze kaders zijn in de begroting vertaald naar de organisatieonderdelen met als doel sturing van de organisatie. De begroting alsmede de jaarrekening zijn derhalve ontleend aan de beleidscyclus.

De in 2021 ontvangen middelen zijn doelmatig besteed.

In deel B van dit geïntegreerd jaardocument is in hoofdstuk 2 de staat van baten en lasten 2021 opgenomen. Voor 2021 was een resultaat begroot van -/- € 3,0 mln. Het uiteindelijke resultaat over 2021 is € 3,0 mln. positief. Dit verbeterde resultaat ad € 6,0 mln. wordt met name veroorzaakt door diverse financiële significante mee- en tegenvallers ten opzichte van de begroting 2021. In hoofdstuk 6.3 wordt dit verschil nader op hoofdlijnen geanalyseerd en toegelicht.

Onderstaand volgt een grafische weergave van de ontwikkeling van onze belangrijkste kengetallen in de afgelopen drie jaar¹:

In de balans 2021 (zie hoofdstuk 2 in deel B van dit geïntegreerd jaardocument) is zichtbaar dat het balanstotaal is toegenomen van € 128,5 mln. in 2020 naar € 130,6 mln. in 2021. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de toename van de liquide middelen met € 3,4 mln. Deze toename is grotendeels te verklaren door de hogere Rijksbijdragen vanwege het toekennen van coronasubsidies en de corona-enveloppe. Hiertegenover staan eveneens hogere personeelskosten echter de toename van de baten is hoger dan de toename van de kosten.

De vaste activa nemen eveneens toe met € 0,5 mln. als gevolg van nieuwe investeringen in met name inventaris en apparatuur.

De overige vlottende activa nemen af met € 1,8 mln. met name doordat de vordering op overige overheden ten opzichte van 2020 is afgenomen. Dit ontstaat door een in 2021 ontvangen subsidie vanuit de Gemeente Emmen ten behoeve van het Skills4Future project dat in 2020 als vordering op de balans stond.

Door het positieve resultaat neemt het eigen vermogen met € 3,0 mln. toe. De bestemmings-reserves Cursusgeld en vavo zijn afgenomen met beide € 0,1 mln. als gevolg van negatieve resultaten op deze activiteiten. Deze negatieve resultaten zijn volledig toe te schrijven aan de verminderde instroom van leerlingen en deelnemers vanwege de coronapandemie alsmede het halveren van het cursusgeld als tegemoetkoming aan de studenten vanwege de corona-pandemie.
Er is in 2021 een nieuwe bestemmingsreserve gevormd ten hoogte van € 1,0 mln. vanuit het Nationaal Programma Onderwijs. De private bestemmingsreserves Inburgering en Contract-activiteiten nemen gezamenlijk af met € 0,1 mln. Deze negatieve resultaten zijn volledig toe te schrijven aan de verminderde instroom van leerlingen en deelnemers vanwege de corona-pandemie.
De personeelsvoorzieningen zijn afgenomen met € 0,9 mln. De verhoogde uitstroom uit het wachtgeld is de grootste verklaring voor deze afname. Hierdoor is de wachtgeldvoorziening naar beneden bijgesteld met € 1,2 mln. De langlopende schuld positie neemt ten opzichte van 2020 aanzienlijk toe met € 6,3 mln. voornamelijk als gevolg van het in 2020 presenteren van de lening met nummer 2736 (€ 9,6 mln.) onder de kortlopende schulden aangezien deze lening een looptijd had t/m 1 september 2021. Deze lening is echter in 2021 volledig geherfinancierd onder nummer 3681.  De kortlopende schulden zijn afgenomen met € 6,3 mln. voornamelijk vanwege bovengenoemde mutatie van de langlopende schuld.

Het op 13 december 2019 vastgestelde treasurystatuut is in overeenstemming met de Regeling beleggen, lenen en derivaten OCW 2016.

Uitgangspunt van ons treasurybeleid is het waarborgen van de continuïteit van de kerntaak van het Alfa-college door het beschermen van vermogens- en renteresultaten tegen ongewenste financiële risico’s en het optimaliseren van de renteresultaten binnen de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut.

In dit beleid zijn onder andere de boven- en ondergrens en streefwaarde voor de solvabiliteit en de streefwaarde en signaleringswaarde voor de liquiditeit vastgelegd. Tevens is het financieringsbeleid vastgelegd, waarbij het Alfa-college niet belegt in derivaten en alleen gebruik maakt van conventionele instrumenten en methodieken. Daarnaast is de administratieve organisatie beschreven en zijn de taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot de treasuryfunctie binnen het Alfa-college met de daarbij behorende bevoegdheden vastgelegd.

Het Alfa-college voert een dusdanig financieel beleid en beheer dat zijn voortbestaan in financieel opzicht is gewaarborgd. De balansstructuur (solvabiliteit) vormt hiervoor o.a. een belangrijke ijkwaarde. In het treasurystatuut is hiervoor een ondergrens bepaald van 32% en een bovengrens van 50% (exclusief voorzieningen). Het gerealiseerde percentage bedroeg ultimo 2021 53%.

Wij hebben onze middelen op direct opneembare betaalrekeningen staan bij Nederlandse banken met een kredietwaardigheid > A, alsmede bij het Ministerie van Financiën (AAA). In de jaarrekening is in de toelichting op langlopende schulden een overzicht opgenomen van de lopende financieringen. De looptijd, rentevaste-periode, alsmede het rentepercentage van de leningen zijn opgenomen in onderstaand overzicht.

Het totaal aantal ongewogen bekostigde studenten is met 1,2% gedaald ten opzichte van 2020. Het aantal BOL-studenten is met 6,0% gedaald, terwijl het aantal BBL-studenten met 14,9% gestegen is. Het aantal verstrekte diploma’s 2021 stijgt ten opzichte van het voorgaande jaar met 172 (5,2%).

Ten opzichte van ultimo 2020 is het aantal fte’s ultimo 2021 met 85,4 fte toegenomen. Deze toename is met name het gevolg van de coronapandemie waarin er op een andere wijze onderwijs verzorgd diende te worden waardoor er een grotere behoefte was aan formatie. Deze toename kon bekostigd worden vanuit de coronasubsidies en de corona-enveloppe. Dit is tevens te zien in het P-aandeel. Die blijft ten opzichte van 2020 gelijk, wat betekent dat de relatieve toename van de formatie gelijk is aan de relatieve toename van de baten ten opzichte van 2020.

De solvabiliteit en rentabiliteit laten beide positieve cijfers zien. Dit wordt veroorzaakt door het positieve exploitatieresultaat in 2021. Het Alfa-college heeft ultimo 20201 geen bovenmatig eigen vermogen en ligt met een ratio eigen vermogen van 0,74 ruim onder de door de Inspectie van het Onderwijs gestelde signaleringswaarde van 1,00.

De liquiditeit neemt toe ten opzichte van 2020 en ligt hiermee ruim boven de signalerings-waarde van de Inspectie van het Onderwijs. De toename wordt voornamelijk veroorzaakt met name doordat in 2020 een kortlopende schuld ad € 9,6 mln. zijnde de aflossing van een langlopende lening was opgenomen onder de kortlopende schulden. Deze lening is 2021 volledig geherfinancierd.

De huisvestingsratio laat een stabiele ontwikkeling zien vanaf 2019.

De Rijksbijdragen OCW nemen ten opzichte van 2021 toe met € 0,6 mln. Deze stijging is voornamelijk toe te wijzen aan het in de begroting 2022 opnemen van de nog vast te stellen structurele loon- en prijscompensatie voor 2022. Tevens is hierin opgenomen het effect van het afgenomen marktaandeel van het Alfa-college.

De overige overheidsbijdragen nemen naar verwachting toe met € 0,5 mln. Het coronajaar 2021 heeft ervoor gezorgd dat projecten een vertraging hebben opgelopen waardoor er minder baten verantwoord konden worden. De verwachting is dat de projecten in 2022 weer zullen gaan draaien waarmee de baten zullen toenemen.

Ten opzichte van 2021 dalen de baten in opdracht van derden met € 1,4 mln.

In de begroting 2022 is rekening gehouden met het scenario dat het verzorgen van de inburgeringstrajecten in Groningen, Hoogeveen en Hardenberg per 1 januari 2022 zal worden beëindigd. Daarnaast heeft de afronding van het project RIF Fieldlab PracTICe medio 2022 een effect op de daling van deze omzet.

Ten opzichte van 2021 nemen de totale personele lasten naar verwachting toe met € 3,3 mln. De toename in de kosten is voornamelijk toe te schrijven aan het meenemen van een loons-verhoging van gemiddeld 2,0% als gevolg van de lopende cao onderhandelingen en door stijgende pensioenpremies 1,5%.

De afschrijvingskosten nemen met € 0,6 mln. toe als gevolg van de afronding van de ver-/nieuwbouw aan de Voltastraat 33 in Hoogeveen. 

Ten opzichte van 2021 is de verwachting dat de overige lasten zullen toenemen met € 1,9 mln. Dit wordt veroorzaakt door diverse kosten. Zo gaan we in 2022 over naar AFAS, waarin de financiële- en personeelsadministratie gevoerd gaat worden ter vervanging van de software-systemen Youforce en Exact. De licenties van deze twee laatste systemen worden nog enige tijd aangehouden zodat uit de historische gegevens geput kan worden.

Veel onderwijsactiviteiten hebben in het eerste half jaar van 2021 als gevolg van de corona-pandemie niet fysiek plaatsgevonden. De verwachting is dat deze in 2022 weer plaats kunnen vinden.

Daarnaast nemen de PR-kosten toe als gevolg van extra marketing-activiteiten.
Ten slotte is in de begroting 2022 rekening gehouden met de volledige openstelling van de kantines waardoor de inkoopkosten zullen toenemen.